Информатика кабинетіндегі Техникалық қауіпсіздік ережелері

«Компьютердің қауіпсіздік ережелері» жайлы реферат керек?

Жалпы ережелерді;
Дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы;
Жұмыс жасау кезіндегі;
Апаттық жағдайдағы;
Жұмыс соңындағы талаптар мен ережелерді білуге тиіс.
Жалпы техника қауіпсіздігінің ережелеріне қойылатын талаптар төмендегідей :

Компьютерді тоққа қосатын сымдарға , қос тілді розеткілерге , штеккерлерге тиісуге және жабдықтарды мұғалімнің рұқсатынсыз жылжытуға тыйым салынады.

Дербес компьютерде суланған қолмен және дымқыл киіммен жұмыс істеуге болмайды;

Компьютердің жанына портфельдер , сумкалар , кітаптар қоюға тыйым салынады. Үстелде қалам мен дәптер ғана болуы тиіс.

Пернелік тақта үстіне артық заттар қоюға болмайды ;

Компьютерлік сыныпта жүгіруге, ойнауға, жанындағы құрбыларын аландатуға, бөгде жұмыстармен шұғылдануға тыйым салынады.

Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныптан шығуға және кіруге болмайды.

Оқушы компьютермен жұмыс жасау кезінде техника қауіпсіздігі талаптарын орындау ережесімен танысқандығы туралы журналды толтырады.

Дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы қауіпсіздік ережесінің талаптары:

Дербес компьютерді іске қосу кезінде оның сыртқы қорабының дұрыс жұмыс жасап тұрғандығына және сымдарының қатесіз жалғанғанына көз жеткізу керек ;

Жұмыс жасау кезінде сымдардың дұрыс жалғанғанына ерекше көңіл бөлінуі керек.

Жұмыс орнына бекітілген тіркеу журналына керекті мағлұматтарды енгізіп, белгі жасау қажет.

Оқушының дербес компьютермен жұмыс жасау кезіндегі техника қауіпсіздігінің ережесіне қойылатын талаптар:

• ЭЕМ-мен жұмыс жасау кезінде көзді экраннан 60-70 см қашықтықта ұстау керек;
• Сыныпқа кірушілермен орнынан тұрмай амандасуға рұқсат етіледі;
• Көзі шаршаған жағдайда орнынан тұрмай-ақ көз жаттығуларын орындауға ьолады;
• Электр тоғымен зақымданған жағдайда алғашқы дәрігерлік көмек көрсету тәсілдерін, от сөндіру құралдарымен жұмыс істеуді білуі қажет.
• Көз жаттығуларын білу міндетті.

Апаттық жағдайдағы ттехника қауіпсіздігінің ережелеріне қойылатын талаптар:

Жұмыс жасап отырған кезде дербес компьютерден ақау табылса, күйік иісі шықса немесе өзге дыбыс пайда болса, онда машинамен жұмысты тоқтатып, мұғалімге хабарлау керек;
От сөндіруде көмек көрсету қажет;
Электр тоғымен зақымданған адамға алғашқы көмек көрсетуді білуі керек;
Компьютерлік сыныпта өртті сумен сөндіруге болмайтынын білуі керек. Оған құм және т.б. өрт сөндіргіш құрал- жабдықтарын пайдалануға болады;
Электр тогының әсерімен зақымданған адамды су қолмен ұстауға болмайтындығын білу қажет. Оны әртүрлі материалдарды ( электр тогы сымынан басқа ) пайдалану арқылы босатып алуға болады.

Дербес компьютермен жұмысты аяқтаған кездегі техника қауіпсіздігі ережесінің талаптары:

Мұғалімнің нұсқауы бойынша аппаратты өшіру;
Жұмыс орнын ретке келтіру.
Жұмыс орнындағы тіркеу журналына белгі қою.

Есептеуiш техника кабинетiндегi қауiпсiздiк ережесi

Жалпы техника қауiпсiздiгiң ережелерiне қойылатын талаптар төмендегiдей:

• Компьютердi тоққа қосатын сымдарға, қос тiлдi розеткiлерге, штеккелерге тиiсуге және жабдықтарды мұғалiмнiң рұқсатынсыз жылжытуға тыйым салынады;
• Мұғалiмнiң рұқсатынсыз сыныптан шығуға және кiруге болмайды;
• Дербес компьютерде суланған қолмен және дымқыл киiммен жұмыс iстеуге болмайды;
• Дербес компьютердiң жанына портфельдер, сумкалар, кiтаптар қоюға тыйым салынады. Үстелде қалам мен дәптер ғана болуы тиiс;
• Пернелiк тақта үстiне артық заттар қоюға болмайды;

Компьютерлiк сыныпта жүгiруге, ойнауға, жанындағы құрбыларын алаңдатуға, бөгде жұмыстармен шұғылдануға тыйым салынады.

2.Дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы қауiпсiздiк ережесiнiң талаптары.

• Дербес компьютердi iске қосу кезiнде оның сыртқы қорабының дұрыс жұмыс жасап тұрғандығына және сымдарының қатесiз жалғанғанына көз жеткiзу керек;
• Жұмыс жасау кезiнде сымдардың дұрыс жалғанғанына ерекше бөлiнуi керек.

3.Оқүшының дербес компьютермен жұмыс жасау кезiндегi техника қауiпсiздiгiнiң ережесiне қойылатын талаптар:

• ЭЕМ-мен жұмыс жасау кезiнде көздi экраннан 60-70 см қашықтықта ұстау керек;
• Сыныпқа кiрушiлермен орнынан тұрмай амандасуға рұқсат етiледi;
• Көзi шаршаған жағдайда орнынан тұрмай-ақ, көз жаттығуын орындауға болады;
• Электр тоғымен зақымданған алғашқы дәрiгерлiк көмек көрсету тәсiлдерiн, от сөндiру құралдарымен жұмыс iстеудi және өрт сөндiру тәсiлдерiн бiлуi қажет.

Апаттық жағдайдағы техника қауiпсiздiгiнiң ережелерiне қойылатын талаптар:

• Жұмыс жасап отырған кезде дербес компьютерден ақау табылса, күйiк иiсi шықса немесе өзгеше дыбыс дыбыс пайда болса, онда машинамен жұмысты тоқтатып, мұғалiмге хабарлау керек;
• Өт сөндiруде көмек көрсету қажет;
• Электр тоғымен зақымданған адамға алғашқы көмек көрсетудi бiлуi керек;
• Компьютерлiк сыныпта өрттi сумен сөндiруге болмайтындығын бiлуi қажет.Оған құм және т.б. өрт сөндiргiш құрал-жабдықтарын пайдалануға болады;
• Электр тоғының әсерiмен зақымданған адамды су қолмен ұстауға болмайтындығын бiлу қажет. Оңы әр түрлiматериалдарды(электр тогы сымынан басқа) пайдалану арқылы босатып алуға болады.

Дербес компьютермен жұмысты аяқтаған кездегi техника қауiпсiздiгi ережесiнiң талаптары:

• Мұғалiмнiң нұсқауы бойынша апаратты өшiру;
• Жұмыс орнын ретке келтiру;

Электр тоғымен зақымданған жағдайда

алғашқы дәрігерлік көмек көрсету

1.Тоқты өшіру (щиттағы батырманы басу арқылы);

2.Зақымданушыны ток әсерінен(сымнан) босату;

Зақымданушыны қарап шығып, оған алған жарақатына

байланысты көмек көрсету.

І. Күйген жағдайда:

● Ауырғанда сездірмейтін дәрілер (аналгин, валерьиян және т.б.) беру;

● Күйген жерге арнайы май (облепиха) жағу ;

● Зақымданған жерге суық су құю;

● Алдын-ала жараланған жерді , микроптар түспес үшін мөлдір жұқа

қағазбен (целлофанмен) орау.

ІІ. Есінен танып қалған жағдайда:

● Зақымданушы жауырынымен тегіс жерге жатқызып, басын бір

Жағына қаратып , қырымен орналатыру керек;

● Нашатыр спиртін иіскету керек.

ІІІ. Тыныс алысы тоқтаған жағдайда:

● Ауызды ашып тілдің орналасу жағдайын тексерту керек, егер ол

күрмеліп қалса оны қолмен дырыс қалпына керек ;

● Дем алыс жағдайына келгенге дейін, қолмен дем алдыру (ауызбен ауызға) немесе дәрігер келгенге дейін жаттығулар жасату;

Шаршағандағы қолданылатын жаттығулар

Бас жаттығуларын жасау:

Саусақтарды жұмып-ашу және қолдың блезігін босаңсыту.

Денені босаңсыты және оны кетіріп ширықтыру.

Көз жаттығуларын жасау:

Көзге арналған жаттығулар

1.1-4-ке дейiн санап көздi қатты жұмып,сонан кейiн ашып,жайбарақат ұстап,

1-6-ға дейiн санай отырып,алысқа қарау қажет.4-5 рет қайталау қажет

2.1-4-ке дейiн санай отырып,екi көздi оларға қатты күш салмай,бiр-бiрiне қаратып,соңында 1-6-ға дейiн санай отырып алысқа қарап,4-5 рет қайталау керек.

3.1-4-ке дейiн санап,басты қозғамай,оңға қарап бiр нүктеге көз тоқтату,соңында 1-6-ға дейiн санап,алысқа қарау.Осы тәрiздi басты қозғамай,солға,жоғары,төмен қарау керек.

1-6-ға дейiн санай отырып,көзқарасты диогоналы бойынша:оң жақ жоғарыдан-сол жақ төменге аударып,сонан соң алысқа қарау;сонан соң сол жақ жоғарыдан-оң жақ төменге аударып, алысқа қарау.4-5 рет қайталау.Көз гимнастикасын орындау кезiнде жалпы дене гимнастикасын да жасауға болады.Тұрақты түрде көз және жалпы дене гимнастикасын жасау көзге түскен қысымды жеңiлдетiп,дененi сергiтедi.

Информатика кабинетіндегі Техникалық қауіпсіздік ережелері

Сабақтың типі: Практикум элементтері бар көрсетіп түсіндіру сабағы.

Білім мен білікке Оқушы білуі тиіс:

компьютер сыныбындағы іс-әрекет ережелерін;

Оқушының меңгеруі тиіс білігі:

— көз талғандағы жаттығуларды жасауды;

— өрт сөндіргішті қолдануды;

— жұмыс орнын пайдалануды есепке алу журналын толтыруды;

— статикалық кернеу әсерін кетіру жаттығуларын орындауды.

Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі

II. Жаңа сабақты түсіндіру

1. ҚАУІПСІЗДІК ТЕХНИКАСЫНЫҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ

Қауіпсіздік техникасы ережелерін мына пункттерге бөлуге болады:

2) ДК-де жұмысты бастау алдында;

3) жұмыс істеу кезінде

4) авариялық жағдайларда жағдайлардағы,

5) жұмысты аяқтағанда

Мұғалімнің рұқсатынсыз құрал-жабдықтарды орнынан қозғауға, сымдарға, розеткаларға, тиісуге тыйым салынады.

Мұғалімнің рұқсатынсыз компьютерлік сыныпқа кіруге және одан шығуға болмайды

Мұғалімнің рұқсатынсыз сынып ішінде жүруге болмайды.

Дербес компьютерде су қолмен және су киіммен жұмыс істеуге болмайды

Корпусы мен сымдардың бүтіндігі бұзылған (ашық) ДК-де жұмыс істеуге тыйым салынады

Үстелге, ДК-дің жанына сөмке, портфель, кітап қоюға болмайды. Үстелде тек қалам мен дәптер ғана жатуы тиіс

Пернетақта үстіне ештеңені қоюға болмайды

ДК электр тоғына қосылмаған жағдайда сымдардың, ДК-дің корпусының бүтіндігін және айыру (изоляция) бұзылмағанын қарап шығып, олардың дұрыс жағдайда екендігіне көз жеткізу керек.

Жұмыс кезінде оларға тие бермеу үшін, сымдар салбырап тұрмауына көңіл бөлу керек.

ЭЕМ жұмыс істеу кезінде көздің экраннан ең қолайлы қашықтығын (60-70см) сақтау керек. Мүмкін қашықтық -50см.

Келушілер кіргенде оқушылардың орнынан тұруының қажеті жоқ.

Көз талғанда немесе шаршағанда орнынан тұрмай көзді дем алдыратын бірнеше жаттығу орындау керек.

Оқушылар электр тогымен зақымданғанда алғашқы медициналық көмек көрсету әдістерін, өрт сөндіргішпен жұмыс істеу және өрт сөндіру әдістерін білуі керек.

ДК-де жұмыс істеу барысында ақауларын бйқағанда, түтін немесе әдеттен тыс дыбыстар пайда болғанда жұмысты тоқтатып, аппаратураны өшіру және оқытушыға хабарлау керек.

Қажет болса, өртті сөндіруге көмектесу керек.

Қажет болса, электр тогынан зақымданғандарға алғашқы көмек көрсету керек.

Компьютер сыныбында өртті сумен өшіруге болмайтынын білуі керек. Мұнда құмды немеса көбікті өрт сөндіргішті пайдалануға болады.

Аппаратураны оқытушының нұсқауымен өшіру керек.

Жұмыс орнын ретке келтіру керек.

4. АЛҒАШҚЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУ ӘДІСТЕРІ

Тоқты ажырату (тарату тақтасындағы тумблерді өшіру)

Зақымданған адамды электр тоғының әсерінен электр тоғын өткізбейтін қол астындағы материалдарды пайдаланып босату

Зақымданған адамды қарап шығып, оған зардабының ауырлығына байланысты көмек көрсету

Күйген кезде көмек көрсету

Ауырғанды басатын, тыныштандыратын дәрі (анальгин, валерьянка) беру керек.

Күйген жерге дәрі (винилин) жағу керек.

Күйген жараның бетіне микроб түспейтіндей етіп, алдымен целлофанмен орап алып, суық суда ұстау керек.

Талып қалғандағы көмек көрсету

Талып қалған адамды тегіс жерге шалқасынан, басын солға бұрып жатқызу керек.

ІІІ. Практикалық тапсырма

1тапсырма: Компьютермен жұмыс істеу кезінде қауіпті белгілердің суретін сал?

IV. Жаңа тақырыпты бекіту

Қауіпсіздік ережелері бойынша бекіту сұрақтары бойынша, сынақ

V. Қорытындылау

Үйге тапсырма

ЕТ кабинетіндегі жұмыс тәртібі мен қауіпсіздік техникасының ережелері. Оқушыларды бағалау

Дербес компьютердің жұмыс істеу қауіпсіздігі мен ережелері

1.Дербес компьютердің жұмыс істеу қауіпсіздігі мен ережелері.

2.Д.К . мен жұмыс кездегі қауіпсіздік талаптары.

3. Электр тоғымен зақымданғанда көмек көрсету:

2.1.Есептеуіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі

Дербес компьютердің жұмыс істеу қауіпсіздігі мен ережелері.

Қауіпсіздік техниканың ережелерін төменгі пунктерге бөлуге болады:
1. Жалпы.
2. Д.К – де жұмысты бастау алдыңда.
3. Жұмыс істеу кезінде.
4. Авариялық жағдайларда.
5. Жұмыс аяқтауда.

Жалпы қауіпсіздік талаптар.

1. Мұғалімнің рұқсатынсыз құрал жабдығы орнынан қозғалмайды, сымдарға, резеткаға, штепсердің айырына, штекерге тисуге тиім салады.
2. Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныпқа кіруге және сыныптан шығуға болмайды.
3. Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныпта жүруге болмайды.
4. Д.К – дің су киіммен және су қолмен жұмыс істеуге болмайды.
5. Корпу — н сымда – ң бүтін — і бұзылатын Д.К – де жұмыс істеуге тиім салынады.
6. Столға Д.К – дің жанына сумка, кітап қоюға болмайды. Столға тек дәптер, қалам ғана жатуы керек.
7. Перне тақтаның үстіне ештене қоюға болмайды.
8. Компьютер сыныпта жүруге, ойнауға, жолдастың көңілін қажетсіз аударуға, бөгде жұмысты істеуге тиім салынады.

Д.К – де жұмыс істеуді бастау алдында қойылатын қауіпсіздік талаптары.

1. Д.К – і электр тоғына қосылмаған жағдайда сымның. Д.К – ің корпусын бүтінің және айыру бұзылысынан қарап шығып, олардың дұрыс жағдайда екендігі көз жеткізу керек.2.
2. Жұмыс кезінде оларға тие бермеу үшін сым – р салбырап тұрмауына көңіл бөлу керек.
3. Жұмыс орның пайдалануды есептеу алу журналында белгі қою керек.

Д.К – мен жұмыс кездегі қауіпсіздік талаптары.

1. ЭЕМ – да жұмыс істеу кезінде көзінің экраннан ең қолайлы қашықтығын (60 — 70 см.) сақтау керек. Мүмкін қашықтық 50 см. 2.
2. Келушілер кіргенде оқушының орнынан тұруының қажеті жоқ.

1. Гейн А.Г., Сенокосов А.И. Информатика. — М.: Дрофа, 1998.
2. Кушниренко А.Г. и др. Информатика. — М.: Дрофа, 1998.
3. А.Бозенко, А.Федоров. Мультимедиа для всех, 2-е издание.
4. Леонтьев В.П. ПК: универсальный справочник пользователя Москва 2000.
5. Каталог «Весь компьютерный мир», желтоқсан 1995.
6. Прейскурант «ТелеКом Ростов» Ростов на Дону, сентябрь 2001.
7. Вычислительные машины, системы и сети / Под ред. А.ГТ. Пятибратова. М.Финансы и статистика, 1991.
8. Фигурнов В.Э. ІВМ РС для пользователя. М.: Инфра-М, 1995
9. А.Марголис. Поиск и устранение неисправностей в персональных компьютерах. Фирма «Дианетика», 1994г.
10. Архитектура ПК, комплектующие, мультимедия. — Рудометов Е., Рудометов В. — Питер, 2000

1.Дербес компьютердің жұмыс істеу қауіпсіздігі мен ережелері.

2.Д.К — мен жұмыс кездегі қауіпсіздік талаптары.

3. Электр тоғымен зақымданғанда көмек көрсету:

2.1.Есептеуіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі

Кіріспе
ДК- дің қауіпсіздік ережелері

Дербес компьютердің жұмыс істеу қауіпсіздігі мен ережелері.

Қауіпсіздік техниканың ережелерін төменгі пунктерге бөлуге болады:
1. Жалпы.
2. Д.К — де жұмысты бастау алдыңда.
3. Жұмыс істеу кезінде.
4. Авариялық жағдайларда.
5. Жұмыс аяқтауда.

Жалпы қауіпсіздік талаптар.

1. Мұғалімнің рұқсатынсыз құрал жабдығы орнынан қозғалмайды, сымдарға, резеткаға, штепсердің айырына, штекерге тисуге тиім салады.
2. Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныпқа кіруге және сыныптан шығуға болмайды.
3. Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныпта жүруге болмайды.
4. Д.К — дің су киіммен және су қолмен жұмыс істеуге болмайды.
5. Корпу — н сымда — ң бүтін — і бұзылатын Д.К — де жұмыс істеуге тиім салынады.
6. Столға Д.К — дің жанына сумка, кітап қоюға болмайды. Столға тек дәптер, қалам ғана жатуы керек.
7. Перне тақтаның үстіне ештене қоюға болмайды.
8. Компьютер сыныпта жүруге, ойнауға, жолдастың көңілін қажетсіз аударуға, бөгде жұмысты істеуге тиім салынады.

Д.К — де жұмыс істеуді бастау алдында қойылатын қауіпсіздік талаптары.

1. Д.К — і электр тоғына қосылмаған жағдайда сымның. Д.К — ің корпусын бүтінің және айыру бұзылысынан қарап шығып, олардың дұрыс жағдайда екендігі көз жеткізу керек.2.
2. Жұмыс кезінде оларға тие бермеу үшін сым — р салбырап тұрмауына көңіл бөлу керек.
3. Жұмыс орның пайдалануды есептеу алу журналында белгі қою керек.

Д.К — мен жұмыс кездегі қауіпсіздік талаптары.

1. ЭЕМ — да жұмыс істеу кезінде көзінің экраннан ең қолайлы қашықтығын (60 — 70 см.) сақтау керек. Мүмкін қашықтық 50 см. 2.
2. Келушілер кіргенде оқушының орнынан тұруының қажеті жоқ.
3. Көз талғанда немесе шаршағанда көзді демалдырып бірнешежаттығу орындау керек.
4. Оқушылар электр тоғының зақымдалған алғашқы мидициналық көмек көрсету әдістерін білу керек.
5. Оқушылар көзді демалдыру жаттығуларын білу керек.

Аппат жағдайлардағы қауіпсіздік талаптары.

1. Д.К — де жұмыс істеу барысында ақауларын байқағанда түтін немесе әдеттен тыс дыбыстар пайда болғанда жұмысты тоқтатып, аппаратураны өшіру және оқушыға хабарлау керек.
2. Қажет болса, өртті сөндіруге көмектесу керек.
3. Қажет болса, электр тоғымен зақымданғандарға алғашқы көмек көрсетуді білу керек.
4. Компьютер сыныбында өртті сумен өшіруге болмайтының білу керек. Мұнда құнды немесе көбікті өрт сөндіргішті пайдалануға болады.
5. Егер зақымданған адам электр тоғының әсерінде болса, оны жаланаш қолмен ұстауға болмайтының білу керек. Зақымданушыны электр тоғын өткізбейтін материалды пайдаланып босатуға болады.

Д.К — де жұмыс аяқтап қауіпсіздіктің талаптары:

Аппаратураны оқытушының нұсқауымен өшіру керек.
1. Жұмыс орнын ретке келтіру керек.
2. Жұмыс орнын пайдаланатын есепке алу журналда белгі қою керек. Алғашқы медициналық көмек көрсету әдістері.

Электр тоғымен зақымданғанда көмек көрсету:

1. Тоқты ажырату (тарату тақтасында тумбілерді өшіру);
2. Зақымданған адамды электр тоғының әсерінен электр тоғын өткізетін қол астында материалдарды пайдаланып босату;
3. Дәрігерлердішақыру (мектептің мед. Пунктінен, 03 телефон арқылы жедел жәрдем немесе жақын жердегі емдеу мекемеден).

Күйгенде көмек көрсету.

1. Ауруды сездірмейтін және тыныштыратын дәрілерді беру (аналгин).
2. Күйген жеріне май жағу (вазилин).
3. Жарақаттанған жерге микроптар түспеу үшін алдын ала целлофанмен орап, суық судың астында ұстау керек.
4. Дәрігерлерді шақыру (мектептің мед. Пунктінен, 03 телефон арқылы жедел жәрдем жақын жердегі емдеу мекемеден).

Талып қалғанда көмек көрсету.

1. Зақымданған адамның басын бұрып жазық жерге шалқасынан жатқызу.
2. Дарігерлерді шақыру ( мектептің мед. Пунктінен, 03 телефон арқылы жедел жәрдем жақын жердегі емдеу мекемеден).Демі тоқтағанда көмек көрсету

1.Зақымдалған адамның аузындағы тілінің қалпын тексеру керек, егер ары кетіп қалған болса қолмен орнына келтіру.
2.Дәрігерлерді шақыру (мектептің мед. Пунктінен, 03 телефон арқылы жедел жәрдем жақын жердегі емдеу мекемеден).

Көз талғанда және шаршағанда демалу үшін орындалатын жаттығулар.

Компьютерде бір қалыпта бірнеше орындаған минуттар бойы қимылсыз отырып, ұзақ жұмыс істегенде жағымсыз сіресіп қалу, шаршағандық, түйелу сезімі пайда болуы мүмкін. Мұның бәрін болдырмау үшін сабақ барысында бір, екі рет төменде келтірілген жаттығуларды орындау керек:
1. Кезекпен: алысқа — мұрынға, солға — оңға, жоғары төмен, көз тігу.
2. Көзбен сағаттың тілінің бағыты бойынша және оған қарсы бағытта айналма көздер жасау.
3. Көзді жұмыс және оны қолмен жауып 1 — 1,5 минут отыру.

Шаршағанда (арқа талғанда орындалатын жаттығулар):

1. Басты сағатының тілінің бағыты бойынша және оған қарсы бағытта басты бұру.
2. Басты екі жаққа кезекпен бұру.
3. Жұдырықты түйіп, жазу.
4. Керілу.

Дарі қобдишасындағылар. Алғашқы көмек.

Медициналық құралдар мен дәрі дәрмектердің аты.
Арнаулы
Таңатын антисиптикалық дара пакеттер
Таңуға арналған
Қанның ағуын тоқтатуға арналған резеңке бұрау.
Тоқтату үшін
Таңғыш бинт 3 дана
Жараны таңу үшін
Жабысатын пластырь
Жараны таңу бекіту үшін
Пакеттегі 3 дана
Терідегі көзді жуу мен жараны сүрту үшін
Иод тұңбасы
Жараның төңірегін, жарақаттар мен тырналған жерге жағу үшін
Марганец қышқыл калий (марганцовка)
Терінің зақымданған жеріне жағу үшін
Бриллиант көбігінің (зеленка) 1проценттік спиртті ерітіндісі.
Терінің жарақатталған жеріне жағу үшін
Бор қышқылының 2-4 проценттік ерітіндісі
Күйген кезде көзді шаю, көзге тарту үшін
Мүсәтір спирті
Адам толып қалған кезде мақтаға 2-3 тамшысын тамызып, зақымданғанның мұрнына жақындату керек
Кордиалин
Орталық жүйке жүйесі, жүрек пен тыныс қызметінің 25 тамшысы
Резеңке қолғап
Зақымданған электр тоғынан ажырату үшін

Есептеуіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі

Есептеуіш техника кабинетінде жұмыс жасау кезінде техника қауіпсіздігін сақтау оқушылармен мұғалімдердің негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.
Аталған міндетті орындауға оқушы төмендегідей:

1. Жалпы;
2. дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы;
3. жұмыс жасау кезіндегі;
4. апаттық жағдайдағы;
5. жұмыс соңындағы талаптар мен ережелерді білуге тиіс.

1.Жалпы техника қауіпсізгігінің ережелеріне қойылатын талаптар төмендегідей:
* Компьютерді тоққа қосатын сымдарға, қос тілде розеткелерге, штеккелерге тисуге және жабдықтарды мұғалімнің рұқсатынсыз жылжытуға тиым салынады;
* Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныптан шығуға және кіріуге болмайды;
* Дердес компьютерде су қолмен және су киіммен жұмыс істеуге болмайды;
2.Дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы қауіпсіздік ережесінің талаптары:
Дербес компьютерді іске қосу кезінде оның сырқы қорабының дұрыс жұмыс жасап тұрғандығына және сымдарды қатесіз жалғанғанына көз жеткізу керек;
Жұмыс жасау кезінде сымдардың дұрыс жалғанына ерекше көңіл бөлу керек;
Жұмыс орнына бекітілген тіркеу жұрналына керекті мағлұматтарды енгізіп, белші жасау қажет.
3.Оқушының дербес компьютермен жұмыс жасау кезіндегі техника қаупсіздігінің ережесіне қойылатын талаптар:
ЭБМ-мен жұмыс жасау кезінде көзді экраннан 60-70 см қашықтықта ұстау керек;
Сыныпқа кірушілермен орнынан тұрмай амандасуға рұқсат етіледі;
Көзі шаршаған жағдайда орнынан тұрмай-ақ көз жаттығуын орындауға болады;
Электр тоғымен зақымданған жағдайда алғашқы дәрігерлік көмек көрсету тәсілдерін, от сөндіру құралдарымен жұмыс істеуді және өрт сөндіру тәсілдерін білу қажет;
Көз жаттығуларын білу міндетті.
4.Дербес компьютермен жұмысты аяқтаған кездегі техникалық қауіпсіздік ережесінің талаптары:
Мұғалімнің нұсқауы бойынша апаратты өшіру;
Жұмыс орынын ретке келтіру;
Жұмыс орындағы тіркеу жуналына белгі қою;

Электер тоғымен зақымданған жағдайда алғашқы дәрігерлік көмек көрсету.

Оқушы компьютермен жұмыс жасау барысында электр тоғымен зақымданған жағдайдағы алғашқы дәрігерлік көмек көрсетудің төмендегі берілген әрекеттеріне назар аударуы қажет:
1.тоқты өшіру (щиттағы (қалқандағы) батырманы босату арқылы);
2.зақымданушыны тоқ әсерінен (сымнан) босату;
3.дәрігер шақыру;
4.зақымданушыны қарап шығып, оған алған жарақатына байланысты көмек көрсету.
1.Күйген жағдайда:
Ауырғанды сездірмейтін дәрілер(анальгин,валерьян және т.б.) беру;
Күйген жерге арнайы май жағу;
Зақымданған жерге суық су құю;
Алдын-ала жараланған жерді, микроптар түспес үшін мөлдір жұқа қағазбен (целлофанмен) орау.
2.есінен талып қалған жағдайда:
Зақымданушы жауырынымен тегіс жерге жатқызып, басын бір жағына қаратып, қырымен
орналастыру керек.

Шаршаған жағдайда қолданылатын жаттығулар

Оқушы компьютермен жұмыс жасай отырып, шаршаған жағдайда төмендегі келтірілген
жаттығуларды пайдалану қажет;
1. Шаршаған кездегі көздің қарау бағытын өзгерту (ауыстыру):
Алысқа-жақынға, оңға-солға, жоғары-төмен қарау;
Сағат тілінің бағытымен және керісінше көзді айналдыра, қозғалыс жасау;
Көзді қолымен жауып 1-1,5 минут отыру.
2.басты бұру жаттығуларын жасау.
Басты сағат тілі және керісінше бұрып айналдыру;
Басты жан-жаққа құру.
2. Саусақтарды жұмып-ашу және қолдың білезігін босаңсыту.

Өндірістік жарақаттану және кәсіби ауру

Өндірістік ақпараттық қызмет көрсету мекемелерінің мінездемесі қауіпті және қатерлі фактор. Өндірістік жерлерде жұмыс жасау қауіпті, яғни жұмыс істеу кезінде бақытсыз жағдайлар болады. Бақытсыз жағдай мінездемесін айтсақ өте қауіпті фоктор. Бақытсыз жағдай кәсіби аурулардан айырмашылығы бар, яғнибақытсыз жағдайды көбінесе өндірістік жерлерден алады,ал кәсіби ауру ол адамның организіміне қауіп төндіреді.
Өндірістік жарақат алғаннан бірнеше уақыт өткенді біз өндірістік жарақат дейміз, ал кәсіби ауруды кәсіби ауру дейміз.
Жарақат көбінесе-механикалық (сыну), терминалды (кию,үсу),химиялық (тоқтауы т.б.),психикалық(қорқу, шок және т.б);
Байқаусыз жарақаттың айырмашылығы:
-еңбек икемінің жоғалмауы;
-уақытша еңбек икемін жоғалту;
-топ,яғни бір сәтте екі адамның жарақаттану немесе одан да көп;
-ауыр жағдайда;
-өлім жағдайда;
Байқаусыз жағдай өндірістік жағдаймен байлансты,егер сол жерде жарақат алса:
-адамның жұмысын атқару кезінде (яғни командировкаға барғанында);
-територия аумағында немесе одан бөлек жерлерде, уақытша үзіліс кезінде, белгілі бір уақыт аралығында, белгілі бір қару жарақтарды орналастыру кезінде, жұмыс алдында немесе соңында және т.б.
-жұмысқа бара жатқан кезде,транспорт ішінде, жұмыстан тыс жерде;
-жұмысқа барар кезде және үйге қайтқан кезде;
Барлық себеп жарақат алу кезінде, профессиональды ауру кезінде, бақытсыз жағдай үш бағытта болады;
-техникалық
-организациональдық
-санитарлық-гигеналық
Техникалық жағдай-құралдардың дұрыс болмауы, есептеу машинасының жағдайының болмауы қосымша құралдың, құралдың өлшеу приборлардың, жөнделмейтін электрлік проводтық және изоляцияның дұрыс еместігінен және т.б.
Организациональдық жағдай-құралдың дұрыс қойылмауы, құралдарға қанағаттанбау және жұмыс орны, кейбір инструменттік құралдардың жетіспеуінен, механикалық және одан басқа рұқсат берілмеген құралдарға және техникалық есептеу машиналарынан, жұмыс жасау уақытынан бұзылмауы, құралдың жетіспеуі, өндірістік құралдардың жетіспеуі, өндірістік құралдардың кейбіреуінің жетіспеуімен, төмен жұмыс диссиплинасы, өзінің мамандығы бойынша жұмысты білмеуінен болады және т.б.
Санитарлық-гигиеналық жағдай — микроклиматикалық шарты дұрыс сақтамау (температураға және ауаға байланысты), желдету құралының дұрыс болмауы, өндірістік жерлерде құралдардың жетіспеуі, жұмыс орнында, өндірістік жерлерде дыбыс шығару нашарлығы, қалдықтардан, жолдың жабылуынан және т.б.
Айтылған жағдайлардың себептерін қауіпсіздік техника ережесіне енгіземіз.
Сонымен, жарақат алған, себептеріне байланысты мыналар жатады:
техникалық құралдардың жағдайы, сапасы және жұмыстарды қайта қалпына келтіру және профикалық жұмыстар системалық изоляциялану құралдарының электрлік тогы, кабель, изоляциональдық түтікшеэлектромеханикалық құралдарды құрғақ жерде орналастыру, тоқты дұрыс өткізбеу.

Техника қауіпсіздік ережелері

Орташа және жоғарғы оқу орындарында ВДТ және ДК — мен жұмыс істейтін оқушыларға қойылатын талаптар:

5.3.1. Орташа және жоғарғы оқу орындарындағы оқушылар бір орынды үстелдер мен ВДТ және ДК-мен қамтамасыз етілуі керек.
5.3.2. Үстел конструкциясы мүмкіндігінше арнайы пернетақта тақташасынан және иілу бұрышы бойынша қадағалануы керек және
ұзындығы бойынша оқушы дұрыс қалыпты отыруы үшін компьютер үстелінен бөлек орнатылуы керек. Сонымен қатар аяқ қойылатын арнайы тақтайша болады.
5.3.3. Орташа оқу орындарында- оқушылардың аяқ қоятын үстелі жастарына байланысты биіктікте болуы керек.
5.3.4. Жұмыс орында ВДТ және ДК-дің үстелі болуы керек, негізгі өлшемі оқушының бойымен аяқ өлшеміне сәйкес келуі керек.
5.3.5. Жоғары биіктіктегі үстел оқушылардың үстелі мен бойына сәйкес келмеген жағдайда, міндетті түрде аяқ таяқшасының бойымен қадағалануы керек.
5.3.6. Көз деңгейі орталықта немесе 23 вертикальдық экранда орналасуы керек. Көз орталық экранға перпендикуляр оптимальді, орталық экран вертикалына жалпақтығы +-5 градустан, -+10 градусқа дейін орналасуы керек.
5.3.7. Оқу орында түрлі-түсті теледидар (экран диапазоны 61см) сол жақтан кодоскоп экранын немесе компьютерлік класс тақтасынан және кранштейн үстінде жұмыс жасау үшін еденнен 1,5 қашықтықта болуы керек, экран мен оқушылардың жұмыс үстеліне ара қашықтығы 3.0 м-ден аспау керек.
5.3.8. Компьютерлік класта арнайы компьютерлік (маркерлік) тақта болуы керек.

Есептеуіш техниканың қауіпсіздік ережелері
Есептеуіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік ережесі

Есептеуіш техника кабинетінде жұмыс жасау кезінде техника қауіпсіздігін сақтау оқушылар мен мұғалімдердің негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.
Аталған міндетті орындауға оқушы төмендегідей:
1. жалпы;
2. дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы;
3. жұмыс жасау кезіндегі;
4. апаттық жағдайдағы;
5. жұмыс соңындағы талаптар мен ережелерді біліге тиіс.
1. Жалпы техника қауіпсіздігінің ережелеріне қойылатын талаптар төмендегідей:
* Компьютерді тоққа қосатын сымдарға, қос тілді розеткілерге, штеккелерге тиісуге және жабдықтарды мұғалімнің рұқсатынсыз жылжытуға тиым салынады;
* Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныптан шығуға және кіруге болмайды;
* Дербес компьютерде су қолмен және су киіммен жұмыс істеуге болмайды;
* Дербес компьютердің жанына портфельдер, сумкалар, кітаптар қоюға тиым салынады. Үстелде қалам мен дәптер ғана болуы тиіс
* Клавиатураға артық заттар қоюға болмайды;
* Компьютерлік сыныпта жүгіруге, ойнауға, жанындағы құрбыларын алаңдатуға, бөгде жұмыстармен шұғылдануға тиым салынады
2. Дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы қауіпсіздік ережесінің талаптары:
Дербес компьютерді іске қосу кезінде оның сыртқы қорабының дұрыс жұмыс жасап тұрғандығына және сымдарының қатесіз жалғанғанына көз жеткізу керек;
Жұмыс жасау кезінде сымдардың дұрыс жалғанғанына ерекше көңіл бөлу керек.
Жұмыс орнына бекітілген тіркеу журналына керекті мағлұматтарды енгізіп, белші жасау қажет (№2 қосымша).
3. Оқушының дербес компьютермен жұмыс жасау кезіндегі техника қауіпсіздігінің ережесіне қойылатын талаптар:
ЭБМ — мен жұмыс жасау кезінде көзді экраннан 60-70 см қашықтықта ұстау керек;
Сыныпқа кірушілермен орнынан тұрмай амандасуға рұқсат етіледі;
Көзі шаршаған жағдайда орнынан тұрмай-ақ көз жаттығуын орындауға болады;
Электр тоғымен зақымданған жағдайда алғашқы дәрігерлік көмек көрсету тәсілдерін, от сөндіру құралдарымен жұмыс істеуді және өрт сөндіру тәсілдерін білу қажет.
Көз жаттығуларын білуі міндетті (№2 қосымша).
4. апаттық жағдайдағы техника қауіпсіздігнің ережелеріне қойылатын талаптар:
Жұмыс жасап отырған кезде дербес компьютерден ақау табылса, күйік иісі шықса немесе өзгеше дыбыс пайда болса, онда машинамен жұмысты тоқтатып, мұғалімге хабарлау керек;
От сөндіруде көмек көрсету қажет;
Электр тоғымен зақымданған адамға алғашқы көмек көрсетуді білу керек;
Компьютерлік сыныпта өртті сөндіруге болмайтындығын білу қажет. Оған құм және т.б. өрт сөндіргіш құрал жабдықтарын пайдалануға болады;
Электр тоғының әсерімен зақымданған адамды су қолмен ұстауға болмайтындығын білу қажет. Оны әр түрлі материалдарды (электр тоғы сымынан басқа) пайдалану арқылы босатып алуға болады.
5. Дербес компьютермен жұмысты аяқтаған кездегі техника қауіпсіздігі ережесінің талаптары:
Мұғалімнің нұсқауы бойынша аппаратты өшіру;
Жұмыс орнын ретке келтіру;
Жұмыс орнындағы тіркеу журналына белгі қою (№2 қосымша).

Жұмыс кезіндегі ПЭВМ профилактикасы кезіндегі
кәсіптік аурулар.

Дербес компьютермен жұмыс істеу кезінде денсаулықты сақтау мәселесі тек қана ақпавратты өңдеу кәсіп орындарда ғана емес сонымен қатар тәжірибе жүзінде барлық ұымдар ішінде үлкен мәселе болып табылады.Компьютермен жұмыс істегеннен кейінгі оператциялықұ жұмыс соңындағы денсаулықтарының ақаулары: бас ауру, көздің жасаурауы, мойын,қол,арқа бұлшық еттерінің ауруы т.б болып табылады.Бұл денсаулық қолайсыздығы көру қабілетінің жойылыуына, тері аурулар, бас аурына әкеліп соқтыруы мүмкін.
АҚШ — тағы ғылыми ұллтық академияның мәліметтері бойынша және Австралия, Германия және басқа да халқаралық орталықтың зерттеулерінің нәтежесі бойынша комьпютерде жұмыс істейтін адамның аурулардың төмендегі түрлерін тапқан: астенопия (көздің тез шаршауы), тендениты, стенокардия және әр түрлі стрестік жағдай бас айналу, депрестік жағдай,уқының бұзылуы және басқада еңбек мүмкіншілігн төмендететін және адам денсаулығын мүлдем жоятын ауру түрлерін айтуға болады.
ДК компьютерде жұыс істейтін оператчиялық денсаулығына төмендегідей қауіпті факторлар әсер етеді.Бұлшық ет сүйектің бұзылуын тудыратын дене қалпының ұзақ уақыт өзгеріссіз болуы:әр уақыттағы көзге түскен зақым,радиятциялық,электростатикалы қ және электромагниттік әсер етулер тері ауруларына әкеліп соқтыруы,бас . жалғасы